Neospasmina noc
lek roślinny
ułatwiający zasypianie
ułatwiający zasypianie
Szyszki chmielu – działanie i zastosowanie
Szyszki chmielu są cennym surowcem nie tylko ze względu na jego zastosowanie browarnicze – mniej znanej jest ich działanie nasenne i uspokajające. To właśnie dzięki tym właściwościom, szyszki chmielu znalazły szerokie zastosowanie w farmacji i można je odnaleźć wśród wielu preparatów o działaniu uspokajającym i nasenny.
Jak wygląda chmiel?
Szyszka chmielu to nazwa zwyczajowa kwiatostanów rośliny Humulus Lupulus L. Chmiel jest należy do roślin z rodziny Cannabaceae (konopiowate) zaliczanych do rzędu Rosales (różowców). Uważa się, że kolebką chmielu są tereny środkowej Azji (głównie Chin), gdyż odnaleziono tam wszystkie możliwe odmiany tej rośliny. Chmiel jest rośliną wieloletnią, co roku z podziemnych kłączy wyrastają nowe pędy, które mogą osiągnąć nawet do 9 metrów wysokości.
Rosnąca czterokanciasta łodyga skręca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Liście chmielu są umieszczone naprzeciwko siebie, są w kształcie serc w ilości 3 lub 5 klap na każdym pędzie. Kolor liści jest intensywnie zielony, a nawet ciemnozielony. Do celów przemysłowych uprawia się wyłącznie rośliny żeńskie, które można łatwo odróżnić od męskich poprzez różnice w budowie kwiatów. Żeńskie kwiaty są krótsze od męskich i mają bardzo charakterystyczną budowę, przypominającą nieco szyszki drzew iglastych.
Właściwości szyszek chmielu
Wszelkie wyciągi z szyszek chmielu zawierają całe mnóstwo dobroczynnych substancji aktywnych. Są to głównie mircen, farnezen, humulen, humulon, lepulen, kariofilen, a także flawonoidy, garbniki, związki purynowe, triterpeny, cholina czy woski.
Dodatkowo w kwiatach żeńskich chmielu możnaznaleźć w większych ilościach kwasy goryczowe, chmielowe, terpeny i chalkony oraz glikozydy flawonolowe.
Nie można także nie wspomnieć o jeszcze jednym składniku. Mimo że 2-metylo-2-butalonu jest w chmielu relatywnie niedużo (zaledwie do 0,15% ilości), to jednak jest on głównym czynnikiem odpowiadającym za działanie nasenne szyszek chmielu.
Działanie szyszek chmielu
Mimo wielu korzystnych właściwości, to jednak najczęstszym zastosowaniem jest używanie szyszki chmielu na sen. Jak już było to wspomniane, odpowiedzialny za to jest obecny w surowcu 2-metylo-2-butalol. Jednak nie tylko on jest wpływa na takie właściwości. Dzięki pozostałym substancjom aktywnym, działanie wyciągu z szyszek chmielu jest bardziej kompleksowe.
Szyszki chmielu stosuje się na uspokojenie w takich w zaburzeniach nerwowych, jak łagodne stany napięcia i uczucia niepokoju oraz w trudności z zasypianiem. Jest to działanie kompleksowe, gdyż trudniej jest zasnąć, gdy organizm jest zestresowany i niespokojny. Wyciszenie i uspokojenie jest niezbędne do łatwiejszego zaśnięcia i zdrowego, fizjologicznego snu.
To o czym trzeba pamiętać, stosując preparaty chmielu to fakt, że jego uspokajające i nasenne działanie może niekorzystnie wpływać na naszą koncentrację w ciągu dnia. Stosowanie preparatów na bazie chmielu może zaburzać zdolność prowadzenia samochodów czy obsługi maszyn i trzeba o tym bezwzględnie pamiętać. Preparatów takich nie powinny także stosować osoby, które są uczulone na chmiel lub jakikolwiek inny składnik pomocniczy zastosowany przy produkcji.
Zastosowanie szyszek chmielu
Chmiel był już używany ponad dwa tysiące lat temu, o czym pisał Pliniusz Starszy. W dawnych czasach stosowano go do produkcji przypraw, papieru, tkanin, perfum, kremów, balsamów oraz używano go jako brązowego barwnika. Jednak już wtedy znano doskonale jego uspokajające i nasenne właściwości. W tym celu przyrządzano szyszki chmielu w postaci wywarów, naparów, ekstraktów czy okładów.
Dzisiejsza technologia, pozwala jeszcze lepiej wyciągnąć z szyszek chmielu całą, prozdrowotną esencję. Aktualnie w aptekach można kupić tabletki, kapsułki lub syropy z szyszek chmielu. Te ostatnie są szczególnie polecane przez specjalistów. Alkoholowe wyciągi mogą być skuteczniejsze w stosowaniu niż suche ekstrakty. Ponadto nie ma problemu w przypadku przyjmowania produktu – dotyczy to szczególnie osób, które mogą mieć problem z połykaniem dużych tabletek. Należy jednak zwrócić uwagę na etanol obecny w składzie, gdyż przez to podawanie leku osobom poniżej 18 roku życia jest niewskazane.
Powiązane artykuły:
Napięcie nerwowe – jak ukoić skołatane nerwy? >>
Melisa lekarska – działanie i zastosowanie >>
Muzyka relaksująca – do snu, pracy i medytacji. Co daje? >>
Autor: mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Bibliografia:
1. M. Mielczarek, J. Kołodziejczyk, B. Olas; Właściwości lecznicze chmielu zwyczajnego (Humulus lupulus L.); Postępy fitoterapii; 2010; 4; 205-210
2. O. Szczepaniak, M. Dziedziński, J. Kobus-Cisowska, P. Szulc, D. Szymanowska, M. Sudyka, E. Goryńska-Goldmann; Chmiel (Humulus lupulus L.) jako surowiec o właściwościach prozdrowotnych: aktualny stan wiedzy; Technika rolnicza ogrodnicza leśna; 2019; 3; 9-12
3. J. Gołąbczak, E. Gendaszewska-Darmach; Ksantohumol i inne prenyloflawonoidy szyszek chmielu – aspekty biologiczne i technologiczne; Biotechnologia; 2010; 1 (88); 82-96
4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Szyszka chmielu, zioła do zaparzania; https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl/ProduktSzczegoly.aspx?id=5642
5. Charakterystyka Produktu Leczniczego Neospasmina Noc; https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl/ProduktSzczegoly.aspx?id=5177
NEO/254/02-2021